Sivas'ın Yıldızeli ilçesine bağlı Kerimmümin köyünde yaşayan Neziha Çam'ın hikayesi, zorlu bir kaybın ardından gelen umut dolu bir girişime dönüştü. Üç çocuk annesi Çam'ın hayat arkadaşı Hamza Çam’a 2016 senesinde beyin tümörü teşhisi konulmuştu. Bu süreçte yapılan bilimsel araştırmalar neticesinde, senede yalnızca bir ay çiçeklenen safran bitkisinin (bilimsel adı Crocus sativus) söz konusu rahatsızlığa iyi gelebileceği bilgisine ulaştı. Ancak, safranın yüksek fiyatı nedeniyle bitkiye erişim imkanı bulamadı. Hastalığı gittikçe ağırlaşan Hamza Çam, 2017 yılında yaşamını yitirdi.
Yasın Ardından Gelen Girişimci Ruh: Safranın PeşindeEşini kaybetmenin derin üzüntüsünü yaşayan Neziha Çam, bu özel bitkiyi (safran) daha yakından tanımak ve faydalarını başkalarına ulaştırmak amacıyla kapsamlı bir araştırma sürecine girdi. Kendi yaşadığı Kerimmümin köyünün iklim ve toprak koşullarının safran yetiştiriciliğine uygun olup olmadığını merak eden Çam, deneme ekimleri yapmaya karar verdi. Bir iş kadını olan Fatma Aydoğdu'dan aldığı 350 bin Türk Lirası tutarındaki mali destekle tohumları temin etti. Eylül ayında köyündeki 2 dönümlük araziye safran ekimini gerçekleştirdi. Safran bitkisi nasıl yetiştirilir sorusunun cevabını kendi tarlasında uygulamalı olarak veren Çam, yaklaşık iki ay sonra çiçek açan safranları toplamaya başladı.
Ticaret Odası Desteğiyle Profesyonel Üretime GeçişNeziha Çam, safran yetiştiriciliğine başlamadan önce geçen yıl 100 metrekarelik küçük bir alanda yaptığı deneme ekiminden oldukça başarılı sonuçlar aldığını belirtiyor. Çiçeklenmenin (bitkinin çiçek açması) çok iyi olduğunu ve Sivas iklim şartlarına (hava koşulları) mükemmel bir uyum sağladığını gözlemledi. Bu başarı üzerine Ticaret ve Sanayi Odası’na (TSO) başvuran Çam, sunduğu projenin kabul görmesiyle finansman desteği elde etti. TSO ve Tarımda Kadın Evi Projesi iş birliğiyle bu kez 2 dönümlük arazide profesyonel düzeyde ekim yapıldı. Sivas Yıldızeli safran yetiştiriciliğinin potansiyelini gösteren bu girişim, yöre halkının da ilgisini çekiyor.
Hasat Dönemi ve Safranın GizemiSafran hasadının (ürün toplama süreci) yaklaşık 15-20 gün önce başladığını ve bir hafta kadar daha süreceğini ifade eden Çam, safranın yılda sadece bir ay içinde, genellikle Ekim 15 ile Kasım 15 tarihleri arasında toplandığını dile getirdi. Hasattan sonra bitki uykuya geçiyor (dinlenme dönemine giriyor) ve bir sonraki ekime kadar kendini büyüterek çoğaltmaya devam ediyor. Bu nadide ürünün (safran) birçok sağlık problemine (rahatsızlık) iyi geldiğini öğrendikten sonra, bu bitkiyi herkesle buluşturma gayesiyle üreticiliğe yöneldiğini anlatıyor. Safran bitkisi beyin tümörüne iyi gelir mi sorusu, Çam’ın hikayesiyle birlikte bölgede daha fazla merak uyandırmış durumda.
Sivas ve Kerimmümin köyünde safranın henüz yeterince bilinmeyen bir ürün olması, doğal olarak büyük bir merak ve ilgiye yol açıyor. Köylüler, bu değerli bitkinin nasıl yetiştiğini, neye benzediğini ve hangi amaçlarla kullanıldığını öğrenmek istiyorlar. Neziha Çam, elinden geldiğince edindiği bilgileri paylaşarak, safran nerede yetişir Türkiye aramalarının cevabını Sivas topraklarında da olduğunu kanıtlamaya çalışıyor. Safran yetiştiriciliği devlet desteği ile daha da yaygınlaşabilir. Bu değerli mahsulün (ürün) yüksek fiyatı, onu ekonomik açıdan cazip bir alternatif haline getiriyor. Çam, bu üretimle ailesinin geçimini idame ettirmeyi (sağlamayı) hedefliyor. Bölgesel kalkınmaya katkı sağlayan Neziha Çam'ın hikayesi, diğer kadın çiftçilere de ilham veriyor. Neziha Çam safran hikayesi yerel basında ve ulusal mecralarda geniş yer buldu. Bu topraklarda safran üretimiyle ilgili gelişmelerin devam etmesi beklenmektedir. Safran fiyatı neden pahalı ve safran ne işe yarar gibi soruların cevapları, bu tür girişimlerle daha da görünür hale gelmektedir.
İç Anadolu Bölgesi’nin zorlu iklim koşullarında bile bu denli kıymetli bir bitkiyi başarıyla yetiştiren Sivaslı çiftçinin çabası, tarımsal çeşitliliğin artırılması açısından önemli bir örnek teşkil ediyor.