Amerikalı ekonomist Jeffrey Sachs, bir YouTube kanalında Türkiye'nin savunma alanındaki ilerlemesini konuşmuş. İlgi çekici şeyler söylemiş doğrusu.
Voice of Horizon kanalında çıkan röportajda Sachs, Türkiye'nin son dönemlerde savunma sanayiinde büyük bir sıçrama yaptığını belirtmiş. Eskiden neredeyse her şeyi ithal eden bir ülkeden, şimdi kendi İHA'larını, gemilerini üreten bir güce dönüştüğünü anlatıyor.
Bu değişim kademeli olmamış. Sachs'a göre tam bir devrim. Bölgedeki dengeleri değiştiriyor, NATO içinde bile soru işaretleri yaratıyor.
Devrim işte.
Eskiden, diyelim 2000'ler başında Türkiye teçhizatının çoğunu dışarıdan alıyormuş. F-16'lar ABD'den, tanklar Almanya'dan, gemiler Avrupa tersanelerinden. Yerli şirketler daha çok montaj ve bakım yapıyormuş.
Sonra işler değişmiş. Ambargolar gelince, Türk planlamacılar "kendi sanayimizi kuralım" demiş. Yıllar süren yatırım, planlama... Sonuçlar şimdi ortada.
İHA'larda Öne ÇıkışEn dikkat çeken kısım İHA'lar. Sachs, Türk dronlarının (silahlı insansız hava araçları) sahadaki performansını övüyor. Amerikan muadillerine göre çok daha ucuz. Mesela bir MQ-9 Reaper 30 milyon dolar civarı, Bayraktar TB2 ise yaklaşık 5 milyon.
Fiyat farkı büyük. Türkiye 20'den fazla ülkeye ihracat yapmış. Bu, Amerikan ve İsrail hakimiyetine ciddi meydan okuma anlamına geliyor.
Deniz tarafında da TCG Anadolu öne çıkıyor. Amfibi hücum gemisi yani, çıkarma yapabilen büyük bir platform. Sachs, "birkaç dönem önce hayal bile edemezdik" diyor. Şimdi Türkiye bu uzmanlığı başkalarına satıyor.
Akıllı Strateji ve BağımsızlıkBaşarıyı devlet yatırımlarına bağlıyor Sachs. Ama asıl akıllıca olan, her şeyi sıfırdan yapmamak. Entegrasyon ve tasarım kontrolü Türkiye'de. Başta yabancı motor, sensör kullanılmış ama sistem bütününü Türk mühendisler sağlamış.
Zamanla yerlilik oranı artmış. Rekabetçi şirketler oluşmuş, ihracat geliri yeni projelere akmış.
Bu bağımsızlık dış politikaya da yansıyor. Sachs burada duraksıyor gibi, acaba bu kadar mı etkili diye düşündürtüyor. NATO'da eskiden teknolojiyi verenler söz sahibiydi. ABD, İngiltere, Fransa üstte, diğerleri alıcı.
Şimdi Türkiye bazı alanlarda, özellikle İHA'larda önde. Suriye operasyonlarında yerli ekipman kullanmış, ambargolar etkisiz kalmış.
Endişe.
Washington ve Avrupa başkentleri rahatsız. Türkiye bağımsız bir kutup oluyor NATO içinde. Hiçbir üye daha önce bu seviyeye gelmemiş.
Bölgesel EtkilerBölgede dengeler değişiyor. Yunanistan izliyor mesela, Ege'de askeri hesaplar bozuluyor. Yunanistan ithal ediyor her şeyi, Türkiye üretiyor. Maliyet ve sürdürülebilirlik sorunu çıkıyor.
Körfez ülkeleri Türk İHA'lara yönelmiş. Karadeniz'de Türkiye daha baskın.
Gelişmeleri haberdata.com’u takip ve sosyal medya hesaplarını takip ederek güncel bilgilere ulaşabilirsiniz.
KAAN projesi iddialı. Beşinci nesil savaş uçağı (stealth özellikli modern jet). Az ülke yapabiliyor bunu. Türkiye kararlı görünüyor, milyarlar yatırıyor.
Sachs, bu yükselişin durmayacağını düşünüyor. Ambargo yemeyen ülkeler için alternatif sunuyor Türkiye savunma sanayii. NATO yeni sorunlarla karşılaşıyor.
Türkiye savunma sanayii devrimi son dönemlerin önemli askeri teknolojik atılımlarından biri. NATO uyum sağlıyor, bölge yeniden hesap yapıyor, küresel pazarlar değişiyor.
Jeffrey Sachs'ın değerlendirmeleri bu yönde. Türkiye savunma sanayii yükselişi NATO içinde yeni dinamikler yaratıyor.
Elektronik harp: Düşman iletişimini bozma, karıştırma sistemleri (EW). Sistem entegrasyonu: Farklı parçaları etkili çalışan bütün haline getirme.