Anadolu Eğitim Sendikası (AES) Genel Sekreteri Nihat Örs’ün, Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülen 2026 yılı Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) bütçesine dair yaptığı açıklamalar, emekli öğretmenlerin düşük emekli maaşları sorununu bir kez daha gündeme taşıdı. Örs, “Emekli maaşları sefalet maaşı olmaktan kurtarılmalıdır” çağrısında bulunarak, son dönemde memur maaşlarına eklenen seyyanen zam ve uzman/başöğretmen unvan tazminatlarının emekliliğe yansıtılması talebini dile getirdi. Bu kritik talep, milyonlarca emekli ve emekli adayı öğretmenin gelecekteki refahını doğrudan ilgilendiriyor.
Güvenilir kaynaklardan edinilen bilgilere göre, aktif görevdeki öğretmen maaşları ile emekli öğretmen maaşları arasındaki makasın açıldığı görülmektedir. Örneğin, 2025 yılı Ocak verilerine göre 25 yıllık hizmeti olan bir emekli öğretmen maaşı yaklaşık 29.417 TL iken, Uzman Öğretmen maaşı 58.250 TL’nin, Başöğretmen maaşı ise 63.949 TL’nin üzerindedir. Bu durum, emekli öğretmen maaşlarının ne kadar olduğu sorusunun yarattığı endişeyi somutlaştırmaktadır. Sendikalar ve emekli dernekleri, bu makasın kapanması için uzun süredir mücadele vermektedir.
Öğretmenlerin Durumu: Ücret Adaleti ve Kariyer Güvencesi
Nihat Örs’ün özellikle vurguladığı iki ana madde, öğretmenlerin kariyer gelişimini ve emeklilik sonrası yaşam standartlarını temelden etkilemektedir.
Seyyanen Zamın Emekliliğe Yansıması: 2023 yılında memur maaşlarına yapılan ve kök maaşa dâhil edilmeyip sadece görevdeki memurlara ödenen seyyanen zam tutarının, emekli aylıklarına yansıtılmaması, emekliler arasında büyük bir adaletsizlik algısı yaratmıştır. Emeklilerin alım gücünün düşmesi ve ekonomik koşullar karşısında zorlanması, emekli maaşlarına seyyanen zam yansıması çağrılarının temel nedenidir. Emekli Memur-Sen gibi kuruluşlar da bu konuda adil ücret taleplerini sürekli olarak dile getirmektedir.
Uzman ve Başöğretmen Tazminatının Emekliliğe Yansıması: Öğretmenlik Meslek Kanunu ile gelen uzman öğretmen tazminatı ve başöğretmen tazminatı ödemelerinin emekli aylığına tam olarak yansıtılmaması, kariyer basamaklarında ilerleyen öğretmenlerin emekli olduklarında hak kaybı yaşamasına neden olmaktadır. Yapılan araştırmalar, bu unvanların kazanılmasının emeklilik gelirini artırdığını gösterse de, aktif görevde alınan tazminat miktarının emekli maaşına tam olarak yansımaması, öğretmenlerin emekli olmaktan kaçınmasına veya bir hak talebi olarak görülmesine yol açmaktadır. Sendikaların bu konudaki talebi, uzman başöğretmen tazminatı emekliliğe yansımalı argümanını güçlendirmektedir.
Öğretmen emekli maaşı hesaplama yöntemlerindeki bu eksiklikler, çalışma hayatında elde edilen kazançların emeklilikte karşılığını bulamaması anlamına gelmekte, bu da mesleki motivasyonu olumsuz etkilemektedir.
Ülke Ekonomisine Etkileri: Maliyet ve Refah Dengesi
Emekli öğretmenlerin talep ettiği iyileştirmelerin hayata geçirilmesi, bütçe üzerinde önemli bir maliyet oluşturacaktır. Ancak memur ve emekli maaşları arasındaki dengenin sağlanması, sosyal adalet ve refah devleti ilkesi açısından kritik öneme sahiptir.
Maliyet Boyutu: Seyyanen zammın emekliliğe yansıtılması ve unvan tazminatlarının tam olarak sisteme dâhil edilmesi, SGK bütçesinden karşılanacak emekli aylığı ve ikramiye tutarlarını artıracaktır. 2026 MEB bütçesi görüşmelerinde dile getirilen bu talep, genel bütçe dengeleri açısından detaylı bir maliyet analizi gerektirmektedir.
Ekonomik ve Sosyal Faydalar: Emekli maaşlarının güncel hayat pahalılığına uygun seviyeye çıkarılması, bu kesimin alım gücünü artırarak iç piyasayı canlandırıcı etki yaratabilir. Ayrıca, aktif öğretmenlerin gelecekteki emeklilik beklentilerinin iyileştirilmesi, mesleğe olan ilgiyi artırarak eğitim sisteminin niteliğine de dolaylı olarak katkı sağlayacaktır. Emekli öğretmenlere zam son dakika haberlerinin sıklıkla takip edilmesi, bu kesimin ekonomik beklentisinin yüksek olduğunu göstermektedir. Emekli maaşları ne zaman artacak sorusunun cevabı, yalnızca öğretmenler için değil, tüm kamu emeklileri için ekonomik istikrarın göstergelerinden biridir.